Oorlog in Nijmegen
bronnenonderzoek vervolgingen

actueel

 

 

Actueel

[Laatst bijgewerkt op 23 november 2024]

 

[23 november 2024] We publiceren het artikel Stolpersteine - Fransestraat 40 (Glaser) over de vervolging van de bewoners van Fransestraat 40: Theadora Wolff Machoel (Thea), haar man Alfred Glaser, hun in 1938 geboren zoon Jacques en ook de moeder van Thea, Marie van Esso.

 

[21 november 2024] Onder het thema 'Razzia's en deportaties' publiceren we het artikel Stolpersteine - Pontanusstraat 33 (Julie Löwenberg, Jos Lion en Silo Ernst Lion). In dit artikel beschrijven we hoe zij tijdens de bezetttingsjaren in Nijmegen werden geconfronteerd met de vervolgingen. Voor hen worden voor dit adres in april 2025 drie Stolpersteine gelegd.

 

[15 oktober 2024] We publiceren een nieuwe versie van de Namenlijst 1933-1945. Aan de naam is toegevoegd ‘oktober 2024’. Dit doen we omdat de oude versie om technische redenen nog een tijdje op de website blijft staan. In de nieuwste versie zijn echter her en der wel de nieuwste inzichten verwerkt.

Daarnaast publiceren we onder het thema 'Razzia's en deportaties' ook het artikel Stolpersteine - Van Spaenstraat 23 (Georgine Knurr). Voor dit adres worden in april 2025 Stolpersteine gelegd, zowel voor haar als voor een aantal andere pensiongasten.

 

[11 oktober 2024] Onder het  thema 'Razzia's en deportaties' publiceren we het artikel Stolpersteine - Van Spaenstraat 23 (Sara Goslinski en Simon de Wijze). Voor dit adres worden in april 2025 Stolpersteine gelegd, zowel voor hen als voor een aantal andere pensiongasten.

 

[8 oktober 2024] We publiceren onder het thema Razzia's en deportaties - Bronnen een nieuwe, geannoteerde versie van een interview met Paul Vyth en Elly De Wijze-Vyth, dat historicus Jan Driever in 1985 met hen afnam. Daarnaast publiceren we een beeldverslag van het leggen van 26 Stolpersteine in de wijk Bottendaal op 14 april 2024.

 

[27 september 2024] We publiceren een nieuwe versie van ons artikel Stolpersteine - Vossenlaan 257. In deze vierde versie twee correcties; zo is de persoon op de foto op p. 11 waarschijnlijk een ander dan eerst vermeld: Van Grootheest had een andere voornaam. Er is toelichting op de Ausnahme Bescheinigung en er is een toevoeging over Martha de Groot en haar in Kamp Bergen-Belsen in maart 1945 geboren zoon Gideon van Esso, die - nog maar drie weken oud - overleed in de trein die in Tröbitz zou stranden.

 

[31 augustus 2024] We publiceren een nieuwe versie van ons artikel Stolpersteine - Hindestraat 33 (Susanna Kahn en Heinz Oppenheimer). We kregen van Angela Genger, vroeger de directrice van Mahn- und Gedenkstätte Düsseldorf, de tekst van een interview met Heinz Oppenheimer met wie zij in 1992 sprak. Hier vonden we iets meer over zijn leven in Düsseldorf en ook over zijn vlucht naar Nederland. Het bleek ook dat hij naar Haarlem ging in november 1939 en niet, zoals in de eerder versie stond, in 1940. We kregen via haar ook nog de beschikking over een nieuwe foto van Heinz, nog in Düsseldorf gemaakt.

 

[11 augustus 2024] We publiceren een nieuwe versie van ons artikel De transporten op 15 en 16 juli 1942 van Amsterdam en Kamp Amersfoort naar Hooghalen en verder naar Auschwitz en de tewerkstelling van mannen op 17 juli na aankomst in Birkenau. In deze derde versie iets meer over de oproepingen in Amsterdam in de eerste twee weken van juli 1942, hoewel veel onduidelijk blijft. Voorts enkele toevoegingen over de Zurückstellungen in Hooghalen en in Westerbork op 15 en op 16 juli. Verder passim diverse toevoegingen, waaronder iets over het bezoek van Himmler aan Auschwitz op 17 en 18 juli, over de geplande loop der treinen; met ook veel meer afbeeldingen uit documenten. Dit artikel blijft, zoals meerder artikelen op onze onderzoekssite, een work-in-progress, zodat mogelijk in de toekomst nieuwe versies zullen volgen met aanvullingen en mogelijk correcties.

 

[17 juli 2024] We publiceren een nieuwe versie van ons artikel Stolpersteine - Vossenlaan 28 (Levitus, Cohen). In deze versie alleen een toevoeging op pagina 53 over Rosalie de Groot, de liefde van Albert de Jong. Samen werden zij opgepakt en kort erna gedeporteerd en met hen ook haar zus en dier vriend. Ook publiceren we een nieuwe versie van ons artikel Stolpersteine - Vossenlaan 257, met daarin dezelfde toevoeging.

 

[30 mei 2024] We publiceren een nieuwe versie van ons artikel over de lotgevallen van Sophie de Jong & Nathan de Vries en hun kinderen Judith en Channah. Zij woonden Vossenlaan 257. In deze versie passim enkele kleine wijzigingen. Verder is in het laatste deel, waar het gaat over het verblijf in Kamp Westerbork, in Kamp Bergen-Belsen en over de trein naar Tröbitz uitgebreider dan in de eerste versie gebruik gemaakt van de dagboekaantekeningen en enkele essays van Abel Herzberg, van brieven en dagboekaantekeningen van Philip Mechanicus, van dagboekaantekeningen van Renata Laqueur en van herinneringen van Eli Dasberg aan zijn schoonvader. Verder werd nog gebruik gemaakt van een recent artikel van Anna Wits over deze verwanten. Dit is steeds in de voetnoten terug te vinden. 

 

[29 mei 2024] We publiceren een derde versie van ons artikel Zes Joodse weekinderen uit Nijmegen. In deze nieuwe versie voegden we onder andere meer informatie toe over de onderduik van Alida en Aleida, twee van de zes weeskinderen.

 

[18 mei 2024] We publiceren een nieuwe, vierde versie van ons artikel Stolpersteine – Groenestraat 290 (Israël Cohen). In deze versie is alleen op pagina 7 een legitimatiebewijs met daarop een pasfoto toegevoegd.

 

[24 april 2024] We hebben de inhoudsopgave weer bijgewerkt.

 

[16 april 2024] We publiceren een nieuwe versie van ons artikel De transporten op 15 en 16 juli 1942 van Amsterdam en Kamp Amersfoort naar Hooghalen en verder naar Auschwitz en de tewerkstelling van mannen op 17 juli na aankomst in Birkenau. Dit is een gecorrigeerde versie van dit artikel. De laatste zeven namen van mannen op de lijst 0160 (Transport Amersfoort-Hooghalen), de nummer 306-312, waren niet getranscribeerd en daarom ook ten onrechte niet in de beschouwing betrokken. Dit is nu hersteld. De namen van deze zeven mannen kwamen voor op de Zugangsliste en daarom zijn de gegevens daar ook aangepast. Tevens is achteraan een scan toegevoegd uit het Diensttagebuch Kamp Amersfoort, waar aangegeven wordt dat in de nacht van 15 op 16 juli 1942 er 333 Joden worden overgebracht naar het station van Amersfoort. Het verschil met de op de lijst 0160 genoemde 312 mannen is nog niet verklaard.

 

[31 maart 2024] We publiceren een nieuwe versie van twee eerder gepubliceerde artikelen: Stolpersteine - Groenestraat 290 (Israël Cohen) en Stolpersteine - Jan de Wittstraat 79 (Meijer Mug). Van Julius Israël Cohen kunnen we nu met zekerheid vaststellen dat hij op 27 juli 1942 is gestorven (vermoord). Van Meijer Mug weten we nu met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid dat hij op 25 september 1942 vanuit het PDL Amersfoort op transport is gezet naar Oberhausen.

 

[15 maart] Tweede versie van ons artikel Stolpersteine - St. Stephanusstraat 62 (Johanna Frankenhuis, Jonas Monnikendam, Philip Monnikendam). Enkele kleine redactionele ingrepen.

 

[13 maart 2024] We publiceren een iets aangepaste, tweede versie van ons artikel Stolpersteine - Jan de Wittstraat 79 (Meijer Mug). Deze versie bevat geen inhoudelijke wijzigingen, enkel een aantal kleine redactionele aanpassingen. Daarnaast publiceren we het artikel over de lotgevallen van Rosette Kool en Mordechai Sons: Stolpersteine - Jan de Wittstraat 51 (Rosette Kool, Mordechai Sons). Hiermee hebben we ons onderzoek afgerond over alle 26 personen voor wie op 14 april a.s. in de wijk Bottendaal Stolpersteine worden gelegd.

 

[2 maart 2024] Gisteren publiceerden we het artikel Stolpersteine - St. Stephanusstraat 62 (Johanna Frankenhuis, Jonas Monnikendam, Philip Monnikendam). Voor hun voormalige woning worden op 14 april a.s Stolpersteine geplaatst. Vandaag publiceren we twee artikelen. Allereerst het artikel over Hans Menkel, getiteld Stolpersteine - Van Dulckenstraat 45 (Hans Menkel). Voor zijn voormalige woning wordt op 14 april a.s. een Stolperstein geplaatst. Daarnaast publiceren we het artikel De Duitse Rassengesetze en de implicaties ervan op de voltrekking van huwelijken in Nederland in de jaren-30. In dit artikel gaan we in op de gevolgen van de racistische Duitse politiek en de wetgeving in Nederland, waarbij we speciaal focussen op de verhindering van enkele huwelijken tussen Joodse personen die in Nederland verbleven en niet-Joodse personen van wie ten minste een van beiden de Duitse nationaliteit had. Speciaal voor Hans Menkel had dit fatale gevolgen. Zie ook daarvoor het hierboven genoemde artikel.

 

[29 februari 2024] We publiceren weer een nieuwe versie van het artikel Stolpersteine – Stephanusstraat 151 en Oude Groenewoudseweg 262 (Pels). In deze vijfde versie enkele kleine tekstuele aanpassingen en een correctie op de aantallen bij de razzia van 16 september 1942.

 

[18 februari] We publiceren het artikel Stolperstein- Jan de Wittstraat 79 (Meijer Mug). Op 14 april 2024 wordt er een Stolperstein gelegd voor de voormalige woning van hem.

Daarnaast publiceren we het artikel De transporten op 15 en 16 juli 1942 van Amsterdam en Kamp Amersfoort naar Hooghalen en verder naar Auschwitz en de tewerkstelling van mannen op 17 juli na aankomst in Birkenau. Dit artikel vervangt een eerder artikel over beide transporten. In dit artikel vergelijken wij een aantal data over de gebeurtenissen op deze dagen, waarbij we gebruik maken van twee lijsten: een lijst met de namen van in Amersfoort voor transport naar Westerbork geselecteerde mannen (de zogenoemde 'lijst 0160'), en een door de RSHA in Auschwitz-Birkenau opgestelde lijst met namen van mannen die daar op 17 juli werden tewerkgesteld. Beide lijsten hebben we in dit artikel opgenomen, met daarnaast ook - ten behoeve van de doorzoekbaarheid - de volledige transcripties van deze lijsten.

 

[16 februari 2024] We publiceren het artikel Stolpersteine - Van Dulckenstraat 38 (Geertruida Serphos, Machiel Roos). Op 14 april 2024 worden er Stolpersteine gelegd voor de voormalige woning van deze moeder en zoon.

 

[8 februari 2024] We publiceren opnieuw een nieuwe versie van het artikel Stolpersteine – Stephanusstraat 151 en Oude Groenewoudseweg 262 (Pels). In deze derde versie is alleen het onderschrift gewijzigd van de foto op p.10.

 

[2 februari 2024] We publiceren opnieuw een nieuwe versie van het artikel Stolpersteine – Stephanusstraat 151 en Oude Groenewoudseweg 262 (Pels). In deze derde versie is een nieuwe foto toegevoegd op p.14 en een foto op p. 16 vervangen door een betere versie.

 

[28 januari] We publiceren een uitgebreider overzicht van het brondocument Drie families De Wijze. In dit overzicht hebben we brondocumenten - persoonskaarten, archiefstukken, foto’s, kaarten van de Joodse Raad e.a. – bijeengebracht over drie Nijmeegse gezinnen De Wijze. Het ging in Nijmegen om drie broers: Levi de Wijze, Jacob de Wijze en Simon de Wijze, alle drie geboren in Beugen. Eén familie De Wijze woonde aan de Graafseweg. Een van de dochters was Kitty de Wijze, naar wie het bekende pleintje is genoemd. Het gezin woonde aan de Graafseweg en moest gedwongen verhuizen naar het pension van Van Geuns aan de Johannes Vijghstraat. Een tweede familie woonde in de Pontanusstraat en dan nog een derde in de Van Spaenstraat. In de nieuwe versie van dit stuk zijn de brieven van De Wijze (Graafseweg) getranscribeerd en geannoteerd te vinden en ook de inventarislijst van het pand aan de Graafseweg, opgemaakt na de gedwongen verhuizing van het gezin naar de Johannes Vijghstraat. Ook bevat het stuk de transcripties van de briefkaarten van De Wijze (Pontanusstraat). Op deze manier is de inhoud van het document gemakkelijker te vinden, ook in de zoekmachines.

 

[26 januari 2024] We publiceren nu de transcriptie van een interview met Louis de Wijze. Dit vervangt het typoscript van dit interview, dat we eerder publiceerden. Het typoscript is op het Regionaal Archief Nijmegen te vinden onder nummer 579_117 (30). Louis de Wijze vertelt in dit interview over zijn jeugdervaringen, over zijn familie, over het voetballen bij Quick-Nijmegen; de razzia op 2 oktober 1942 in de loop van de avond; het verblijf in Westerbork, de aankomst in Auschwitz, het verblijf in Auschwitz-Monowitz en daarna in Buchenwald en andere kampen en gevangenissen.

 

[25 januari 2024] We publiceren een nieuwe versie van het artikel Stolpersteine – Stephanusstraat 151 en Oude Groenewoudseweg 262 (Pels). In deze versie een correctie bij het onderschrift van de foto op p.2 en enkele aanvullende documenten en informatie, vooral over de onderduik van Andries Pels; en passim nog enkele minieme aanpassingen. Enkele gegevens zijn toegevoegd over Mozes Blok, een van de twee broers van Betje Blok.

 

[17 januari 2024] We publiceren een transcriptie van deel II van het Rode Kruis Rapport. Dit rapport beschrijft de dertien transporten van Kamp Westerbork naar Auschwitz in de maanden juli en augustus. Het rapport is een van de zeven rapporten van het Rode Kruis over de transporten vanuit met name Kamp Westerbork naar de vernietigingskampen. Zes rapporten behandelen de diverse stadia van de transporten naar het vernietigingskamp Auschwitz, één rapport betreft de transporten in 1943 naar het vernietigingskamp Sobibor. Al deze zeven rapporten zijn nu te vinden op deze site, grotendeels ook in transcriptie.

 

[15 januari 2024] De Inhoudsopgave bijgewerkt, hierin tevens de links naar een aantal artikelen hersteld.

 

[13 januari 2024] We publiceren een beeldverslag van het leggen van een Stolperstein voor Edy Grödel op 17 november 2023.

 

[10 januari 2024] We publiceren het achtergrondartikel Stolpersteine – Stephanusstraat 151 en Oude Groenewoudseweg 262 (Pels). Voor deze  woningen worden op 14 april a.s. Stolpersteine gelegd voor leden van de familie Pels. De Oude Groenewoudseweg heette vroeger gewoon Groenewoudseweg.

 

[22 december 2023] We publiceren een nieuwe versie van het artikel De roof van Joods onroerend goed in Nijmegen. We voegden twee panden toe die eigendom waren van Rachel Prins: Vondelstraat 17 en 19.

 

[12 december 2023] We publiceren een videoverslag van de steenlegging voor Edy Grödel, die plaatsvond op 17 november j.l.

 

[7 december 2023] We hebben de Inhoudsopgave weer bijgewerkt. Deze is te vinden onder OVER DEZE SITE.

 

[12 november 2023] Onder de ingang Razzia's en deportaties publiceren we het artikel Stolpersteine – Schoolstraat 123 (Irene Krause, Liebman Bos, Hertha Bos, Jacob Bos). In dit artikel beschrijven we de lotgevallen van deze Joodse inwoners van Nijmegen, die op Schoolstraat 123 woonden. Op 14 april 2024 worden voor hun voormalige woning Stolpersteine gelegd.

 

[9 november 2023] Onder de ingang Razzia's en deportaties publiceren we het artikel Stolpersteine – Evertsenstraat 4 (Celine Kaas, Abraham Wolff, Everdina Wolff, Marcus Wolff). In dit artikel beschrijven we de lotgevallen van deze Joodse inwoners van Nijmegen, die op Evertsenstraat 4 woonden. Op 14 april 2024 worden voor deze woning voor hen Stolpersteine gelegd.

 

[7 november 2023] Onder de ingang Razzia's en deportaties publiceren we het artikel Stolpersteine - Jan van Galenstraat 44 (Salo Kwiat, Recha Friedländer). Voor hen allbei wordt op 14 april 2024 een Stolperstein gelegd. Dit is het eerste artikel van een reeks die we in het kader van deze toekomstige stenenlegging zullen publiceren. Ook voor een aantal andere vervolgde Joodse inwoners van Nijmegen worden op die datum in de wijk Bottendaal Stolpersteine gelegd. Daarnaast publiceren we weer een nieuwe versie van de Namenlijst 1933-1944, met tal van aanvullingen. Zie onder het thema Wie.

 

[24 oktober 2023] We publiceren een transcriptie van een interview met Israël Pels, die net als twee broers onderdook na een oproep te hebben gekregen voor een Joods werkkamp. Deze transcriptie vervangt een eerdere publicatie van het typoscrypt van het interview.

 

[17 oktober 2023] We publiceren een nieuwe versie van De roof van onroerend goed in Nijmegen. We voegden hierin twee panden toe: de woning van Geertruida Serphos en haar zoon Machiel Roos, Van Dulckenstraat 38, en het pand ernaast, Van Dulckenstraat 40, dat ook hun eigendom was. De panden werden na confiscatie verhuurd. Verder enkele toegevoegde opmerkingen over de verhuur van panden. Daarnaast publiceren we ook een nieuwe versie van ons artikel De gang naar de Joodse werkkampen en de razzia van 2 oktover 1942. Het artikel is passim gewijzigd en in het bijzonder: Mordechai Sons verbleef bij nader inzien niet in een Joods werkkamp; we voegden een getuigenverklaring toe van de ontruiming van Kamp Wittebrink; we besteedden iets meer aandacht aan de tewerkstelling van Joodse mannen binnen Nijmegen en aan de latere tewerkstelling van de ‘gemengd-gehuwden’. We danken Lion Tokkie voor de toezending van een telex aan het Arbeidsbureau in Nijmegen. Enkele afbeeldingen en foto’s zijn toegevoegd. En een correctie: de ontruiming van de kampen vond niet plaats op Jom Kipoer, maar bij de afsluiting van Soekot, ofwel het Loofhuttenfeest.

 

[18 september 2023] We publiceren een beeldverslag van het leggen van 27 Stolpersteine in de wijk Hazenkamp op 19 april 2023.

 

[14 augustus 2023] We publiceren een artikel over Eduard (Edy) Grödel, die bij de razzia van 17 op 18 november 1942 als bijna veertienjarige jongen op het internaat Jonkerbosch werd opgepakt en in mei 1943 in Sobibor werd vermoord. Ook publiceren we een licht herziene versie van het artikel over Israël (Julius) Cohen, waarin enkele opmerkingen zijn verwerkt, met een correctie van Paul Cohen en nog een nieuwe foto.

 

[24 juli 2023] Een primeur! We herpubliceren twee artikelen in een Hebreeuwse vertaling: Stolpersteine - Hindestraat 33 (Susanna Kahn en Heinz Oppenheimer) en Stolpersteine - Hindestraat 58 (Rosa Cohn). Beide vertalingen werden gemaakt door Ruti Vardi, coördinator bij de Stichting Stolpersteine Nijmegen, t.b.v. enkele verwanten van de personen wier lotgevallen in deze artikelen worden beschreven.

 

[19 juni 2023] We plaatsen een link naar het videoverslag van de legging van 27 Stolpersteine in de wijk Hazenkamp op 19 april j.l.

 

[14 juni 2023] We publiceren twee licht gewijzigde versies van de eerder door ons gepubliceerde artikelen: Stolpersteine - Hindestraat 33 (Susanna Kahn en Heinz Oppenheimer) en Stolpersteine - Hindestraat 58 (Rosa Cohn). Daarnaast publiceren we een herziene versie met enkele aanvullingen van het artikel De onderduik, Joodse inwoners van Nijmegen die proberen te ontsnappen.

 

[10 mei 2023] We publiceren weer een nieuwe versie van de Namenlijst 1933-1944, met tal van aanvullingen. Zie onder het thema WIE.

 

[8 mei 2023] Op 9 december 2022 publiceerden we een artikel over de lotgevallen van Bianka Wygodzinski, Hildegard Silberbach, Hans Fraenkel en hun dochters Susanne en Liselotte die op Ruisdaelstraat 73 woonden. Hier publiceren we de Duitse vertaling. Deze is gemaakt door Willem-Jan Pantus, secretaris van de Stichting Stolpersteine Nijmegen.

 

[17 april 2023] We plaatsen een nieuwe versie van ons artikel over de razzia op katholieke Joden: De razzia van 2 augustus 1942. Hierin aanvullingen en iets meer over de andere gezinsleden die op die dag ook werden opgepakt.

 

[13 april 2023] We plaatsen een nieuwe versie van ons artikel Stolpersteine - Daalsedwarsweg 25 (Joseph en Alida Jacob), met enige aanvullingen en met een briefkaart die Alida vanuit Kamp Vught aan haar ouders stuurde. Ook plaatsten we een nieuwe versie van onze beschrijving van enkele brondocumenten uit het NIOD-archief, met name van De Rijke, over het 'judenrein' maken van Nijmegen in april 1943. Titel: Nijmegen definitief 'judenrein' maken (april 1943).

 

[11 april 2023] We plaatsen een nieuwe versie van het artikel De onderduik, Joden die van elders in Nijmegen onderdoken. Met o.a. een correctie bij Debora. Onderduikers die we niet vermeldden in de vorige versie zijn onder meer: Jack Simon Cohen, Moritz Cohen, Mozes Dessaur, Mietje Polak, Pinas Dessaur, Hanna Keizer, Maurits van Thijn, Lucy Levy, Robert Lissauer, Lodewijk Lissauer, Ellie Rubens, Wiesje Prins, Ellen-Marie Vogel.

 

[7 april 2023] Onder het thema 'Razzia's&deportaties' publiceren we een artikel over de lotgevallen van Susanna Kahn en Heinz Oppenheimer, die op Hindestraat 33 woonden. Zij behoren tot de 27 Joodse inwoners in de wijk Hazenkamp voor wie op 19 april a.s. een Stolperstein wordt geplaatst. Hiermee hebben we voorafgaand aan de legging over alle adressen en bewoners een achtergrondartikel gepubliceerd.

 

[31 maart 2023] Onder het thema 'Razzia's&deportaties' publiceren we een artikel over de lotgevallen van Rosa Cohn, die op Hindestraat 58 woonde. Zij was een van de 27 Joodse inwoners in de wijk Hazenkamp voor wie op 19 april a.s. een Stolperstein wordt geplaatst.

 

[30 maart 2023] Onder het thema 'Razzia's&deportaties' publiceren we een artikel over de lotgevallen van de bewoners van Vossenlaan 16, waarvoor op 19 april a.s. Stolpersteine worden gelegd. Op dit adres woonden Jozeph Slager en zijn huishoudster Bertha Meijer.

 

[20 maart 2023] Onder het thema 'Razzia's&deportaties' publiceren we twee nieuwe artikelen over de lotgevallen van bewoners van panden waarvoor op 19 april a.s. Stolpersteine worden gelegd. Het eerste artikel handelt over Judith de Beer en Abraham Elsas, die met hun kinderen Gonda en Elisa op Hertstraat 46 woonden. In het andere artikel beschrijven we de lotgevallen van de gebroeders Gustav en Marcus Vyth met hun respectievelijke echtgenotes Jenny Levor en Irene Anschel, die op Hindestraat 33 woonden. Daarnaast prubliceren we een nieuw versie van het Stolpersteine-artikel dat we eerder publiceerden over Levitus (Vossenlaan 28); hierin hebben we een groot aantal foto's en een aantal briefkaarten toegevoegd.

 

[7 maart 2023] Onder het thema 'Razzia's&deportaties' publiceren we twee artikelen over de lotgevallen van bewoners van panden waarvoor op 19 april a.s. Stolpersteine worden gelegd. Eén artikel handelt over Israël Cohen, die aan de Groenestraat 290 woonde. In het andere artikel beschrijven we de lotgevallen van Sophie de Jong & Nathan de Vries en hun kinderen Judith en Channah. Hun laatste zelfgekozen adres was Vossenlaan 257.

 

[15 februari 2023] Onder het thema 'Razzia's&deportaties' publiceren we een artikel over de lotgevallen van Jacob Levitus, Leentje Cohen en hun kinderen, die op Vossenlaan 28 woonden. Dit is het tweede achtergrondartikel over de inwoners van de panden waarvoor op 19 april a.s. Stolpersteine worden gelegd.

 

[24 januari 2023] We publiceren de tweede uitgebreide versie uit februari 1947 van het rapport van het Rode Kruis over het vernietigingskamp Sobibor. Dit rapport past in een reeks rapporten van het Rode Kruis over de vernietigingskampen. We publiceerden eerder vijf van de zes rapporten die handelen over KL Auschwitz op deze site.

 

[10 januari 2023] Onder het thema 'Razzia's&deportaties' publiceren we een herziene versie van het artikel De onderduik, Joodse inwoners van Nijmegen die proberen te ontsnappen. In deze versie enkele nieuwe namen, vele aanvullingen bij tal van anderen, met daarbij specificeringen en preciseringen van de gegevens, waaronder de onderduikadressen; verder nieuwe foto’s en twee correcties.

 

[5 januari 2023] Onder het thema 'Razzia's&deportaties' publiceren we een artikel over de lotgevallen van Esther Peekel, Alexander Frank en hun kinderen Jacob en Hanna, die op Leeuwstraat 39 woonden. Dit is het eerste achtergrondartikel over de inwoners van de panden waarvoor op 19 april a.s. Stolpersteine worden gelegd.

 

[30 december 2022] Onder het thema 'Razzia's&deportaties' publiceren we een verbeterde versie van het brondocument met aanvullingen (nu ook met een aangepaste titel) 'De razzia op katholieke Joden op 2 augustus 1942 (bronnen)'. Er ligt hierin nu meer nadruk op Noord-Brabant.

 

[21 december 2022] We publiceren weer een nieuwe versie van de Namenlijst 1933-1944, met tal van aanvullingen. Zie onder het thema WIE.

 

[9 december 2022] Onder het thema 'Razzia's & deportaties' publiceren we een nieuwe versie van het artikel over de lotgevallen van Bianka Wygodzinski, Hildegard Silberbach, Hans Fraenkel en hun dochters Susanne en Liselotte, die op Ruisdaelstraat 73 woonden. Nieuwe informatie en nieuw fotomateriaal maakten deze versie noodzakelijk. Daarnaast publiceren we ook een verbeterde versie van ons artikel Zes Joodse weeskinderen Frank uit Nijmegen.

 

[8 november 2022] Onder het thema 'Razzia's & deportaties' publiceren we een artikel over de razzia van 17 november 1942 in Arnhem, een razzia die in de literatuur over de vervolgingen in Arnhem tot nu toe ten onrechte onderbelicht is gebleven.

 

[3 november 2022] Onder het thema 'Razzia's & deportaties' publiceren we een artikel over de lotgevallen van Bianka Wygodzinski, Hildegard Silberbach, Hans Fraenkel en hun dochters Susanne en Liselotte, die op Ruisdaelstraat 73 woonden. Hiermee hebben we negen artikelen gepubliceerd over alle adressen waarbij op 18 november a.s. Stolpersteine in Nijmegen worden gelegd.

 

[25 oktober 2022] Onder het thema 'Razzia's & deportaties' publiceren we een artikel over de lotgevallen van Joseph Jacob en zijn dochter Alida, die op Daalsedwarsweg 25 woonden. Daarnaast publiceren we een artikel over de lotgevallen van Fritz Tauber en Leni Büks die op Mariënburg 70 woonden. Hiemee hebben we acht artikelen gepubliceerd over de adressen waarbij op 18 november a.s. Stolpersteine in Nijmegen worden gelegd. Er volgt er nog één.

 

[12 oktober 2022] Onder het thema 'Razzia's & deportaties' publiceren we twee artikelen over de lotgevallen van personen die respectievelijk uit het pand Van Slichtenhorststraat 14 en uit het pand Groesbeekseweg 122 werden weggevoerd naar de vernietigingskampen. Hiermee hebben we zes artikelen gepubliceerd over de adressen waarbij op 18 november a.s. Stolpersteine in Nijmegen worden gelegd. Er volgen nog enkele artikelen.

 

[27 september 2022] Onder het thema 'Razzia's en deportaties' publiceren we een artikel over de lijst met namen van Joden die in de zomer van 1942 door de Gemeente Nijmegen werd samengesteld. Deze lijst ligt aan de basis van de systematische deportaties die vanaf 1 juli 1942 begonnen waren.

 

[23 september 2022] Onder het thema 'Razzia's & deportaties' publiceren we een artikel over de lotgevallen van personen die uit het pand Van Slichtenhorststraat 14 werden weggevoerd naar de vernietigingskampen. Dit is het derde artikel over de adressen waarbij op 18 november a.s. Stolpersteine in Nijmegen worden gelegd. Er volgen meer artikelen. Onder het thema 'Uitsluiting' publiceren we met een kleine correctie een nieuwe versie van het artikel Van school gestuurd. Kleine geschiedenis van een Joodse school in oorlogstijd, Nijmegen 1941-943.

 

[19 september 2022] We publiceren een nieuwe versie van het artikel De roof van Joods onroerend goed in Nijmegen met enkele correcties: een pand ontbrak in de opsomming (Van Slichtenhorststraat 14), terwijl drie panden ten onrechte in die lijst stonden: Van Slichtenhorststraat 18, 20 en 22. Het totaal aantal volgens ons geconfisqueerde panden ligt zo dus 3 lager en komt uit op 305. In verband hiermee hebben we ook een kleine correctie doorgevoerd in de twee Stolpersteine-artikelen over Van Slichtenhorststraat 16.

 

[18 augustus 2022] Onder het thema 'Razzia's & deportaties' publiceren we twee artikelen over de lotgevallen van personen die bij de razzia van 17 november 1942 uit het pand Van Slichtenhorststraat 16 werden weggevoerd naar de vernietigingskampen. Dit zijn de eerste twee artikelen over de adressen waarbij in november a.s. Stolpersteine in Nijmegen worden gelegd. Er volgen er meer.

 

[23 juli 2022] We plaatsen een nieuwe versie van ons artikel De roof van Joodse inboedels. Bij het adres Burghardt van den Berghstraat 120 (p.42) veranderden we de naam van de bewoners. Niet Sabine Nathan, Alfred Goldschmitt en Frieda Goldschmitt woonden er op dat moment, maar het gezin Theresa Gotlieb en Herman Gotlieb.

 

[25 mei 2022] Aan het Oorlogsverslag van Clara Drielsma, onderduikster voegden we een geannoteerde transcriptie toe.

 

[18 mei 2022] We publiceren hier een nieuwe versie van ons artikel De roof van Joodse inboedels, omdat we onlangs ontdekten dat eind 1942 Johannes van Ligten en zijn vrouw Margaretha Paardenkooper naar Nijmegen kwamen. Dit echtpaar roofde inboedels uit Joodse panden om hun nieuwe woning in te richten. Van Ligten was een top SD-agent die zijn contacten met mensen in de hoogste regionen - zoals bijvoorbeeld Colijn en Luns -  gebruikte om informatie door te spelen aan SD-chef Friedrich Knolle. Hij werkte ook intensief samen met hoge Nijmeegse NSB-ers, zoals Van Hoeven en zijn vrouw Van Andel, Gerritsen en Hooge. Over hem en zijn contacten hebben we enkele pagina's ingevoegd.

 

[11 mei 2022] We publiceren weer een nieuwe versie van onze Namenlijst 1933-1944, met weer nieuwe informatie. Ook hebben we van het bronbestand Namenlijst opgepakte Joden razzia november 1942 de titel veranderd in: Door de gemeente opgemaakte lijst van bij de razzia van 17 november opgepakte Joden. Dit omdat dit document gemakkelijk verward kon worden met de - meer correcte - lijst die we zelf hebben samengesteld aan het einde van ons artikel De razzia van 17 november 1942.

 

[6 mei 2022] We brachten enkele kleine aanpassingen aan in ons artikel Salomon Spier en het fascisme (te vinden onder het thema Razzia's en deportaties).

 

[4 mei 2022] We plaatsen een nieuwe versie van het artikel Stolpersteine - Stikke Hezelstraat 41. Hierin voegden we een foto toe waarop Helena Egger te zien is.

 

[24 april 2022] We publiceren een artikel over Salomon Spier. Hij was een van de weinige Joodse inwoners van Nijmegen die zich in 1941 bij de verplichte registratie niet als Jood hadden aangemeld. Hij meldde zich aan als ‘halfjood’, zoals dat in de terminologie van de barbarij heette. Dan voelt hij dat het net zich sluit. We vertellen hier het verhaal op basis van verschillende documenten en daarnaast ook herinneringen die er over hem bestaan.

 

[22 april 2022] We publiceren een beeldverslag van het leggen van de eerste zestien Stolpersteine in Nijmegen op 10 april 2022.

 

[2 maart 2022] Onder de ingang 'Razzia's & deportaties' publiceren we een artikel over het Jiddische gezin Olga Richter, Julius Rosenbaum en hun drie kinderen.

 

[23 februari 2022] Enkele kleine slordigheden en foutjes hersteld in het artikel De roof van Joodse inboedels.

 

[11 februari 2022] We publiceren ons artikel De roof van Joodse inboedels. Eerder publiceerden we al een artikel over het leeghalen van Joodse woningen in Nijmegen. Dit is een sterk uitgebreide versie. 

 

[23 januari 2022] We publiceren een tweede versie van ons artikel De roof van Joods onroerend goed in Nijmegen. In deze versie zijn 27 panden toegevoegd en vijf panden uit de lijst verwijderd. Verder wat kleine aanvullingen en correcties.

 

 [17 januari 2022] We publiceren onder de ingang WIE weer een nieuwe versie van de Namenlijst 1933-1945.

 

[13 januari 2022] We publiceren een bespreking van het boek Ik was mijn houvast helemaal kwijt. Getuigen van Theresienstadt, dat Ria van den Brandt in samenwerking met Guido Abuys onlangs uitbracht.

 

[23 december 2021] Onder het thema 'Razzia's en deportaties' publiceren we een nieuwe versie van de Namenlijst Stolpersteine. Bij de vorige versie, die we een jaar geleden publiceerden, gingen we er nog van uit dat er alleen Stolpersteine zouden worden gelegd bij woningen waar vermoorde slachtoffers van de vervolgingen het laatst uit vrije wil hadden gewoond. Inmiddels is duidelijk dat hiervoor een grotere groep in aanmerking komt, bijvoorbeeld ook personen die terugkeerden uit de kampen of door onderduik de oorlog overleefden. Dit hebben we in deze versie in een woord vooraf uiteengezet. Daarnaast bevat deze nieuwe versie een paar kleine corrrecties.

 

[14 december 2021] Met het oog op de doorzoekbaarheid publiceren we een transcriptie van het Rapport Auschwitz IV van het Rode Kruis. Het rapport zelf staat ook op onze site (beide onder het thema 'Razzia's & deportaties').

 

[3 december 2021] Onder het thema 'Roof' publiceren we het artikel 'De roof van Joods onroerend goed in Nijmegen'. Ook staat er weer een nieuwe, bijgewerkte versie van de Namenlijst 1933-1944 op de site (thema 'Wie'). Verder hebben we de onderschriften in het brondocument 'Joodse panden te koop aangeboden aan de gemeente' aangevuld en verbeterd.

 

[3 november 2021] We actualiseerden twee artikelen op de site: Albert Cohn en Rachel Mendes da Costa gepakt en Straatfotograaf Marcus Frank. Daarnaast vulden we een aantal pagina's aan van de transcriptie van het Rapport Auschwitz III van het Nederlandse Rode Kruis.

 

[11 oktober 2021] Met het oog op de doorzoekbaarheid publiceren we een transcriptie van het Rapport Auschwitz III van het Rode Kruis. Het rapport zelf staat al op onze site. Verder publiceren we een iets aangepaste versie van de eerder gepubliceerde artikelen Stolpersteine - Begijnenstraat 11 en Stolpersteine - Lange Hezelstraat 41.

 

[25 september 2021] We publiceren een nieuwe versie van de Namenlijst 1933-1949 (ingang WIE). Ook publiceren we de volledige transcriptie van het eerste Auschwitz-rapport van het Nederlandse Rode Kruis uit 1947. De daarop volgende delen 3, 4, 5 en 6 zijn al te vinden op onze site.

 

[8 september 2021] Een kleine aanvulling toegevoegd in ons artikel Stolpersteine - Stikke Hezelstraat 41: over de ontruiming van het pand door de firma Van Wezel.

 

[1 september 2021] Met het artikel Stolpersteine - Begijnenstraat 11 hebben we nu de achtergrondverhalen van alle vier de adressen gepubliceerd waarbij op 28 november a.s. de eerste Stolpersteine in Nijmegen zullen worden gelegd.

 

[30 augustus 2021] Het thema 'Razzia's & deportaties' bevat nu drie artikelen over de lotgevallen van Joodse families in de Benedenstad voor wie op 28 november a.s. de eerste Stolpersteine in Nijmegen worden gelegd. Eerder schreven we over de familie Minco in de Lange Hezelstraat 41. Nu voegen we daar de verhalen aan toe van de mensen die woonden op Stikke Hezelstraat 41 en Stikke Hezelstraat 46. Het laatste artikel - over een Joods gezin in de Begijnenstraat - volgt binnenkort.

 

[28 augustus 2021] In ons achtergrondartikel Stolpersteine - Lange Hezelstraat 41 hebben we de naam Jan 'Wannet' veranderd in Jan 'Stoffelen'. Zijn moeder heette Wannet, maar was de weduwe van Henk Stoffelen, vandaar dat Jan formeel Jan Stoffelen heette.

 

[22 augustus 2021] Onder het thema 'Razzia's & deportaties' publiceren we een artikel over de lotgevallen van de familie Minco, die aan het begin van de Tweede Wereldoorlog woonde in het pand Lange Hezelstraat 41. Dit is het eerste artikel over de vier adressen waarbij op 28 november a.s. de eerste 16 Stolpersteine in Nijmegen worden gelegd.

 

[11 juni 2021] We publiceren weer een update van de Namenlijst. Aan het begin vermelden we wat de belangrijkste correcties en aanvullingen zijn ten opzichte van de versie van 18 april 2021.

 

[1 juni 2021] In samenspraak met Rachel Bod, kleindochter van Diena Maas, actualiseerden we het dagboek van Diena Maas (thema 'Razzia's&deportaties'). Onder andere de inleiding en de toelichting zijn herzien en uitgebreid.

 

[6 mei 2021] Onder het thema 'Razzia's en deportaties' publiceren we de eerste 'gastbijdrage' op onze site: een artikel van Alex Geelhoed, geschreven in 2018, over de familie Rodrigues-Van Dijk, die sinds 1938 woonde op Bachstraat 21 in Nijmegen.

 

[2 mei 2021] We publiceren Joodse inwoners van Nijmegen die vervolgd werden, een lijst van namen van alle Joodse inwoners die tussen februari 1941 en 9 april 1943 in Nijmegen woonden, en aan de vervolgingen in Nijmegen waren blootgesteld.

 

[2 mei 2021] Overname van het interview in De Gelderlander van Margriet Verschoor met Frank Eliëns over zijn pas verschenen boek Voor Joden verboden - Hoe de Joodse gemeenschap uit Nijmegen verdween 1940-1945.

 

[23 april 2021] De Inhoudsopgave geactualiseerd. Een aantal links naar publicaties en bronnen hersteld.

 

[18 april 2021] Onder het thema 'Wie' vind je een nieuwe, bijgewerkte versie van de Namenlijst. Omdat we veel namen hebben toegevoegd van personen die zich vanaf januari 1933 in Nijmegen vestigden maar weer uit de stad vertrokken voordat hier de grote vervolgingen begonnen, heeft deze versie een iets andere naam: Namenlijst 1933-1944.

 

[15 april 2021] Onder het thema 'Razzia's en deportaties' publiceren we het artikel Boekhouding van de ondergang, een cijfermatige beschrijving van de stapsgewijze moord op het Joodse bevolkingsdeel van Nijmegen.

 

[23 maart 2021] In ons artikel De vervolging van de 'gemengd-gehuwden' stond per abuis vermeld dat Isidor Grosser op 8 maart 1944 woonde op Vredestraat 12. Dat moest zijn: Vondelstraat 14.

 

[5 maart 2021] We publiceren onder het thema 'Razzia's & deportaties' deel zes van het Auschwitz-rapport van het Rode Kruis, in transcriptie. In samenhhang daarmee publiceren we een voorwoord 'Auschwitz VI Rode Kruis en Nijmeegse vervolgden', waarin we ook iets nader ingaan op de gevangenen uit Nijmegen in deze periode.

 

[21 februari 2021] We plaatsen een korte beschrijving - inclusief een transcriptie - van de belangwekkende documentaire, gemaakt in 1995, waarin drie Joodse Nijmegenaren aan Frank Eliëns vertellen over hun leven net voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog.

 

[19 februari 2021] We plaatsen een persbericht over de publicatie van Peter Jorna over het bestaan van de Sinti en Roma in Den Haag. Plus een korte bespreking van de recente, mooie studie van Herman van Rens en Annelies Wilms, getiteld 'Tussenstation Cosel'.

 

[7 februari 2021] We publiceren een update van de Namenlijst. Aan het begin vermelden we wat de belangrijkste correcties en aanvullingen zijn ten opzichte van de versie van 21 november 2020.

 

Onder het thema 'Razzia's & deportaties' hebben we twee artikelen toegevoegd: een artikel over Willy Bühe, die als 'Judensachbearbeiter' op de Aussenstelle Arnhem verantwoordelijk was voor de wegvoering van talloze Joden uit Gelderland en Overijssel naar Westerbork, en een beknopte geschiedenis van deze Aussenstelle en haar personeel.

 

Verder hebben we de onderschriften in het brondocument 'In een Nijmeegse cel beland 1940, 1943' uitgebreid, en uit onderzoekstechnische overwegingen de stukken wat meer in een chronologische volgorde gezet.

 

Onder het thema 'Razzia's & deportaties' hebben we een artikel toegevoegd over de vervolging van de 'gemengd-gehuwde' Joden in Nijmegen. Ook al waren zij enige tijd ‘voorlopig’ vrijgesteld van deportatie, nooit waren ze hun leven zeker. Ook werd er door de Nijmeegse politie actief op ze gejaagd.

 

Daarnaast publiceren we een briefkaart die Ella de Beer in juli 1943 vanuit Kamp Westerbork schreef aan drie vriendinnen in Nijmegen. Nog geen twee maanden later wordt zij met haar gezin naar Auschwitz getransporteerd.

 

 

Actueel